DAR ES SALAAM

Na Arone Mpanduka

Dunia kwa sasa ipo kwenye kipindi cha mfungo kwa Dini zote mbili, ambapo Wakristu wapo kwenye Kwaresma, na Waislamu wapo kwenye Mwezi Mtukufu wa Ramadhan.
Mfungo huo hasa kwa upande wa chakula, umekuwa na tofauti kwa Dini hizo ambapo Wakristu wanaweza kula kidogo mara tatu kwa siku bila kushiba, huku Waislamu wakila mara moja kwa kutwa hasa majira ya jioni. Kwa wanamichezo walio kwenye Ramadhan ufanisi wao uwajani ndiyo huwa na changamoto kidogo.
Wataalamu wa soka nchini Algeria waliwahi kufanya utafiti miaka 20 iliyopita, hasa kwa kuwatumia wachezaji waliofunga katika kipindi kama hiki.
Timu mbili za soka za kitaaluma za Algeria (wanaume 55) zilifanyiwa utafiti. Majaribio ya uwanjani ya uchezaji wa kimwili na soka yalikusanywa kabla ya mfungo wa Ramadhan, mwishoni wa mwezi wa Ramadhan na wiki mbilibaada ya Ramadhani. Wachezaji waliulizwa kuhusu tabia za kulala namtazamo binafsi wa mazoezi na uchezaji wa mechi.
Utendaji ulipungua kwa kiasi kikubwa kwa kasi yao uwanjani, wepesi, kukimbia na mpira, na nyingi zilibaki chini baada ya kumalizika kwa Ramadhani. Takriban 70% ya wachezaji walidhani kuwa mazoezi na uchezaji wao uliathiriwa vibaya wakati wa mfungo.
Mabadiliko ya awamu ya ulaji wa chakula na usumbufu wa mifumo ya kulala huathiri utendaji halisi wa kimwili na unaozingatiwa. Wachezajiwa Kiislamu wanahitaji kuchunguza mikakati ambayo itaongeza utendaji wakati wa Ramadhani.
Athari za kisaikolojia na kiafya za Ramadhani kwenye majibu ya homoni, kimetaboliki na tabia zimekuwa lengo la utafiti. Data chache kuhusu utendaji wa kimwili zinaonyesha kwamba vipengele vya chini zaidi (yaani mapigo ya moyo) huathirika kidogo ilhali kazi kubwa zaidi hupungua. Kwa sababu soka inashindaniwa kimataifa na mechi zinaendelea kupangwa wakati wa Ramadhani, lengo lilikuwa kujifunza jinsi Ramadhani inavyoathiri utendaji wa ushindani kwa wachezaji wa soka.
Utafiti huo ulifanyika Algeria mwaka 2004 wakati mwezi wa Ramadhani ulipoanza kati ya Oktoba 15 na Novemba 13 mwaka huo. Timu mbili za wataalamu zilikubali kushiriki katika mradi huo.Jumla ya wachezaji walioshiriki katika utafiti huo walikuwa 55.Kamati ya maadili ya jimbo la Algiers iliidhinisha itifaki hiyo. Wachezaji wote walitoa idhini yao iliyotiwa saini, iliyoarifiwa kabla ya kushiriki katika mradi.
Wachezajiwalijaribiwa  wiki mbili kabla ya kuanza kwa Ramadhani, katika wiki ya mwisho ya Ramadhani na wiki mbili baada ya kumalizika kwa Ramadhani. Wachezaji walihojiwa kila siku wakati wa mfungo na mmoja wa wataalamu wawili waliofunzwa kuhusu mambo ya kimwili na ya kihisia.
Data inayoendelea ilifupishwa kwa takwimu za kawaida za maelezo. Mabadiliko ya muda yalibainishwa na uchanganuzi wa kurudiarudiwa wa tofauti (marekebisho ya Geisser-Greenhouse) na utaratibu wa ufuatiliaji wa kutumia programu ya takwimu ya SAS JMP (Cary, North Carolina, Marekani). Data ya kawaida kutoka kwa mahojiano ilifupishwa kwa masafa.
Kati ya wachezaji 55 wa awali, kulikuwa na data kamili kuhusu watu 48 waliokuwa na majeraha au ugonjwa. Wachezaji walikuwa na wastani wa kilo 72.6, urefu wa futi 6.1  na walikuwa na umri wa miaka kati ya 17 hadi 34 . Uzito haukubadilika wakati wa mradi huo.
Katika wiki ya nne ya Ramadhani, ufaulu ulipunguzwa kwenye majaribio mbalimbali (kasi ya mita 20, uchezaji wa kasi, wepesi na ustahimilivu ) na ulikuwa chini ya viwango vya awali ulipojaribiwa wiki 2 baada ya kumalizika kwa kipindi cha mfungo.
Uwezo wa kustahimili ulipunguzwa kwa karibu 20% mwishoni mwa Ramadhani na karibu nusu ya punguzo lilipatikana tena katika wiki 2 baada ya mfungo. Viwango vya mapigo ya moyo vya mara baada ya kukimbia viliongezeka kwa karibu sambamba na kupunguzwa kwa uvumilivu, hata hivyo, ingawa umbali wa kukimbia uliongezeka katika wiki 2  baada ya mfungo, mapigo ya moyo baada ya kukimbia hayakubadilika sana.