DAR ES SALAAM

Na Deus Helandogo

Raga, maarufu kama Rugby, ni mchezo ulioanzishwa mwanzoni mwa karne ya 19 katika Mataifa ya Uingereza na Marekani, na una namna nyingi ya kuchezwa, kama vile kwa kutumia mikono pamoja na miguu, huhusisha wachezaji 15 kwa kila upande wa timu shindani
Mchezo huu ni maarufu sana kwenye Mataifa ambayo yana shabihiana kiutamaduni na Taifa la Uingereza, ikiwemo Umoja wa Jumuiya ya Madola kama vile Austalia, Kenya, Afrika Kusini, Canada na Namibia, kwenye baadhi ya Mataifa mchezo huu ni mchezo ambao una sifa ya kuwa mchezo wa Kitaifa
Raga ilianza pamoja na mchezo wa mpira wa miguu, na baadae sheria za michezo hiyo miwili zikatofautiana  na kuwa michezo miwili tofauti. Raga ikabaki ikichezwa kwa kutumia mikono na miguu, huku mpira wa miguu akaanza kuchezwa  kwa kutumia miguu tu
Mpira unaotumika kuchezea Raga umetengenezwa kwa mfumo wa umbo mviringo, mithili ya yai unaoweza kubebeka na kukimbia nao, ukiwa mkononi, na inapotokea kuurusha haumsumbi mchezaji huurusha kwa haraka
Takwimu zinaonesha kuwa mchezo huu umezidi kukua kwa kasi ulimwenguni  kwani huchezwa na kila jinsia na umri wowote. Mwaka 2023, ilithibitika kuwa zaidi ya watu milioni kumi (10) hucheza  mchezo huu  duniani kote.
Na katika kipindi hicho, watu milioni 8.4 walikuwa wamesajiliwa na Chama cha mchezo huo duniani ambacho kifupi chake ni (IRFB), na Mataifa 116 yana vyama vinavyoongoza mchezo wa Raga duniani kote.
Kuanzia miaka ya 1863, mchezo huu ulikuwa unachezwa kama ridhaa kwa kujifurahisha zaidi, na siyo kazi rasmi ambayo ilikuwa na maslahi, mpaka ilipofika mwaka 1995 ndipo sheria mpya zilitungwa na kuurasimisha mchezo huu ambapo ulianza kulipa wachezaji, makocha  na waamuzi,  hivyo watu wakaanza kunufaika na mchezo wenyewe.
Mchezo wa kwanza wa Raga wa Kimataifa  ulichezwa mnamo 27 Machi, 1871 kati ya Scotland na Uingereza huko Edinburgh, Scotland ilishinda mchezo huo kwa bao moja, hadi kufikia mwaka 1881, ambapo Ireland na Wales zilikuwa na timu za uwakilishi katika mashindano ya Kimataifa
Mashindano muhimu zaidi katika mchezo wa Raga ni Kombe la Dunia la Raga, mashindano ya wanaume, ambayo yamekuwa yakifanyika kila baada ya miaka minne tangu kuzinduliwa kwa michuano hiyo mnamo mwaka 1987.
Afrika Kusini ndiyo Mabingwa watetezi baada ya kuifunga New Zealand 11-12 katika fainali ya Kombe la dunia la Raga 2023 nchini Ufaransa.
Lakini katika historia, Afrika Kusini ina idadi kubwa zaidi ya kushinda makombe, kwani imeshinda Kombe la Dunia mara nne (1995, 2007, 2019 na 2023).
New Zealand imeshinda taji hilo mara tatu (1987, 2011 na 2015); Australia imeshinda mara mbili (1991 na 1999); na Uingereza mara moja (2003).
England ndio timu pekee kutoka Kaskazini mwa Bara la Ulaya ambayo imeshinda Kombe la dunia la Raga
Kombe la Dunia la Raga limeendelea kukua tangu kuanzishwa kwake mwaka 1987 kwani mashindano ya kwanza, ambayo timu 16 zilishiriki ilionyeshwa kwa nchi 17, na jumla ya watazamaji milioni 230 wa televisheni, walishuhudia. Mauzo ya tiketi wakati wa hatua za bwawa na fainali za mashindano hayo, yalikuwa chini ya milioni Kombe la Dunia la mwaka 2007 lililoshindaniwa na nchi 94, na mauzo ya tiketi yalikuwa  3,850,000.

DAR ES SALAAM

Na Mwandishi wetu

Wakati wa kufanyika kwa droo na hata baada ya kuanza kwa michuano ya Afrika ambayo Simba na Yanga wanashindania Ubingwa, mashabiki wengi na wadau wa soka walikuwa na maoni tofauti juu ya timu zao wakizichambua katika viwango vya juu, lakini kwa sasa hali imekuwa tofauti, kwani maji na unga vimeanza kujitenga.
Mpaka sasa bado mambo hayajaenda sawa kwa klabu za Tanzania ambazo zinashindana katika michuano hiyo ya Afrika msimu huu, tofauti na ilivyotarajiwa.
Simba inashiriki Kombe la Shirikisho kutokana na kushika nafasi ya tatu kwenye msimamo wa ligi msimu uliopita, huku watani zao klabu ya soka ya Yanga ikishiriki michuano ya Klabu Bingwa Afrika, na hii ni baada ya kuwa Mabingwa msimu iliopita katika Ligi Kuu Soka Tanzania Bara.
Mwenyekiti wa zamani wa klabu ya soka ya Simba, Ismail Aden Rage, aliweka wazi kuwa klabu ya soka ya Yanga bado hawajawa katika kiwango bora kama walivyokuwa katika misimu miwili ya nyuma na hilo limechangia kuwepo kwenye nafasi waliyopo sasa.
Rage alisema na kuweka wazi mara baada ya kufanya tathmini yake katika mchezo wao uliopita waliocheza katika dimba la Benjamini Mkapa, akidai kuwa walipata nafasi nyingi za kufunga, lakini walishindwa kuzitumia ipasavyo dhidi ya wapinzani wao TP Mazembe.
Alisema kuwa bado Yanga wana safu mbovu ya ushambuliaji ambayo inawasababisha washindwe kupata matokeo chanya kwenye mechi zake msimu huu.
Yanga ilipata ushinda wa mabao 3-1 dhidi ya TP Mazembe katika mechi ya hatua ya makundi ya Ligi ya Mabingwa Afrika, iliyochezwa Jumamosi, Januari 4 mwaka huu.
Kuhusu Simba, Rage alisema kuwa, bado inajitafuta, japokuwa imefanya vyema katika michezo yake mitatu kati ya minne, ambayo mpaka sasa imeshacheza katika hatua ya makundi ya Kombe la Shirikisho, wakipata ushindi huku wakifungwa mchezo mmoja.
Watanzania wengi bado hawana matumaini ya dhati juu ya klabu hizo kutokana na nafasi walizokuwa nazo kwenye misimamo ya makundi yao, huku kwa sasa ni mahesabu ya vidole tu ndiyo yaliyobaki.
Yanga kwa kuchechemea katika michezo minne, ameshinda mchezo mmoja, akipata sare mchezo mmoja huku akifungwa michezo miwili, na amekusanya alama nne, akishika nafasi ya tatu katika msimamo wa kundi lake michuano ya Klabu Bingwa Afrika, hatua ya makundi.
Simba nayo ni kama wanaingia wanatoka, kwani katika michezo minne, ameshinda michezo mitatu, akifungwa mchezo mmoja, akijikusanyia alama tisa, akishika nafasi ya pili kwenye hatua ya makundi katika michuano ya Kombe la Shirikisho.
Timu zote hizo zinatarajiwa kutupa karata zao nyingine katika viwanja vya ugenini January 12 ambapo klabu ya Simba watawafuata Bravos ya Angola huku klabu ya soka ya Yanga ikiwafuata Al Hillal ya kutokea kule Sudan.